Gora Myzege i najwazniejszy monastyr w Albanii .

Wracamy z polwyspu w kierunku Durres,a nastepnie jedziemy na Lushnje.Tam zjezdzamy z drogi prowadzacej na Fier,bo mamy w planach dojechac do Ardenice .W przewodnikach pisze,ze droga dobrze oznakowana.Nie mam pojecia w ktorym miejscu.Nie widzialam ani jednego drogowskazu,nawigacja tez nie dzialala.O zgrozo !!! Jezdzimy chyba ze 20 min.,pytamy ludzi i w koncu z boska pomoca trafiamy na miejsce.Jedziemy serpentynami w gore.Z gory rozciaga sie piekny widok na okolice.

Dlaczego Ardenica ??? Znajduje sie tu najwazniejszy monastyr w Albanii,ktory przetrwal okres komunizmu,poniewaz przeksztalcono go na muzeum.Po zmianie ustroju budynek oddano prawowitemu wlascicielowi.

*********************

W Albanii, kilka kilometrów od brzegu Adriatyku, na górze Myzege i w pobliżu antycznej Via Egnatia łączącej Rzym z Salonikami i Bizancjum, stoi prawosławny monastyr Ardenica otoczony wysokimi murami. Nazywany jest także Zamkiem Myzege, gdyż mury obronne upodobniają go do twierdzy.
To jeden z najważniejszych monastyrów w tym kraju, z najlepiej zachowanymi wnętrzami. Czynny jest, z przerwą na okres komunistycznej ateizacji, od końca XIII wieku, ale korzenie ma o wiele starsze. Prawdopodobnie najpierw na tym miejscu znajdowała się pogańska świątynia. We wczesnym okresie chrześcijaństwa w tym regionie Europy a zakorzeniać się ono zaczęło tu już w III-IV wieku powstała kaplica Świętej Trójcy.
Budowa monastyru rozpoczęła się, według źródeł historycznych, w 1282 r. z inicjatywy cesarza bizantyjskiego od tegoż roku, Andronika II Paleologa (1259-1341) dla upamiętnienia zwycięstwa Andegawenów w oblężeniu Beratu. Klasztorna cerkiew z wysoką wieżą na planie kwadratu,( dzwonnice dobudowano znacznie pozniej bo w 1925r. ) ,bardziej przypominająca świątynie obrządków zachodnich a nie prawosławną, której budowę zakończono w 1743 roku, otrzymała wezwanie Najświętszej Marii Panny . Monastyr ten odegrał znaczącą rolę w dziejach Albanii. 21 kwietnia 1451 roku odbył się w nim bowiem ślub największego bohatera narodowego kraju, Gjergja (Jerzego) Kastrioti Skanderbega z Androniką Arianiti. Udzielił go arcybiskup Feliks w obecności książąt albańskich, członków Ligi Lezhë (utworzona w tym mieście w 1444 roku przez Skanderbega liga polityczno-wojskowa) oraz ambasadorów Królestwa Neapolu i republik: Weneckiej i Ragusy (Dubrownika).
W 280 lat później, w 1731 roku, Nektarios Terpos z Moscopole (obecnie Voskpolia) zakonnik lub przeor tego klasztoru, napisał w formie fresku krótką modlitwę w czterech językach, w tym albańskim. Jest to najstarszy znany tekst w tym języku. Zaś w 1743 roku, wraz z kończeniem budowy cerkwi, monastyr został odnowiony z inicjatywy arcybiskupa Beratu Metodego. Zachowane do naszych czasów znakomite freski namalowali bracia Konstanty i Atanazy Zografowie z Korczy.Artysci ci sa znani w calej Albanii,gdyz wykonali oni wiele dziel w monastyrach w tym regionie. Dodam, że przydomek lub nazwisko Zograf od greckiego słowa Zografos: malarz ew. pisarz ikon nadawano ich twórcom. Najbardziej znanym pisarzem ikon o tym nazwisku był Zachary Zograf (1810-53), bułgarski malarz, także obrazów o tematyce świeckiej, m.in. autoportretu. Wróćmy jednak do monastyru Ardenica. Równocześnie z braćmi Konstantym i Atanazym, którzy malowali freski, ikony dla cerkiewnego ikonostasu pisał miejscowy artysta Konstantin z Elbasanu.
Od 1780 roku w monastyrze było greckie seminarium duchowne, przekształcone w 1817 roku w gimnazjum z bursą. Uczono w nim również języka albańskiego. Wielką stratę klasztor poniósł w roku 1932. Pożar zniszczył jego wielką i cenną bibliotekę składającą się z około 32 tys. woluminów. Spłonęły wówczas prawie wszystkie stare rękopisy, starodruki i książki. W czasach komunistycznej dyktatury Envera Hodży dopisało mu jednak szczęście. Przez około rok służył jako koszary wojskowe, ale nie spowodowało to poważniejszych szkód.
W 1960 roku ostatnie dni życia spędził w nim były prymas albańskiego kościoła prawosławnego arcybiskup Ireneusz Banushi. Monastyr uznany za pomnik kultury narodowej przetrwał w niezłym stanie do upadku reżymu. Mimo iż służył także jako ośrodek wypoczynkowy z restauracją, barem, klubem itp. W 1996 roku został zwrócony Albańskiej Autokefalicznej Cerkwi Prawosławnej i w ciągu trzech lat został odrestaurowany. Obecnie mieszka w nim pięciu mnichów, można go jednak zwiedzać. A jest to piękny zespół architektoniczny, ze wspaniałymi wnętrzami.
W cerkwi ikonostas z połowy XVIII w. wyrzeźbiony w drewnie został polichromowany złotem. Podobnie koronkowej roboty, złocona kazalnica o oryginalnym kształcie oraz stojący z boku ikonostasu, również rzeźbiony w drewnie, tron biskupi. Ogromną wartość artystyczną i historyczną mają freski, którymi pokryte są ściany i strop świątyni, a częściowo także monastyru. Przedstawiają sceny ze Starego i Nowego Testamentu, religijne, liturgiczne, żywoty i postacie świętych itp. Warte zobaczenia są także kamienne, rzeźbione płyty z XVIII wieku oraz wmurowana w zewnętrzną ścianę od strony dziedzińca stara, wyglądająca na antyczną , tablica - płaskorzeźba z dwoma popiersiami, postacią leżącą na sofie i greckim tekstem. Monastyr Ardenica należy do tych zabytków, które podczas pobytu w Albanii koniecznie trzeba zobaczyć .

******************
* Do budowy swiatyni uzyto wtornie materialow budowlanych,takich ja : kamienie,nawet elementy z marmuru ,ktore pochodza z pobliskiej antycznej Apollonii ( o zgrozo ! tak niszczyc zabytki ).

* Moze sie zdarzyc,ze sanktuarium nie uda sie zwiedzic,gdyz trafimy na modlitwy ( i wtedy caly zespol klasztorny moze okazac sie zamkniety do zwiedzania ).

Zdjęcia (8)

Komentarze (6)